Huy động nguồn lực

Trước đây, tình trạng để xe, bày bán hàng, lấn chiếm vỉa hè, lòng đường, đặt biển biển quảng cáo; làm mái che, mái vẩy không đúng quy định thường xuyên diễn ra trên đường Lê Lợi, Hùng Vương thuộc địa bàn phường Hoàng Văn Thụ, gây cản trở giao thông, mất mỹ quan đô thị. UBND phường phải tổ chức nhiều đợt cao điểm ra quân nhắc nhở, xử phạt với hàng chục trường hợp vi phạm/ngày. Thực trạng trên ảnh hưởng không nhỏ đến việc bình xét các tiêu chí về xây dựng chuẩn VMĐT của phường. Ông Trịnh Văn Thành, Phó Chủ tịch UBND phường chia sẻ: Để chấn chỉnh tình trạng này, UBND phường vào cuộc quyết liệt, giao nhiệm vụ tới từng tổ dân phố, vận động, tuyên truyền, yêu cầu các hộ ký cam kết; đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát. Vài năm gần đây, những vi phạm trên đã giảm đáng kể, đường phố đã thông thoáng, mỹ quan hơn; người dân đã tự giác chấp hành. Từ một phường "nóng" về lấn chiếm vỉa hè, lòng đường, Hoàng Văn Thụ được thành phố và tỉnh chọn làm phường kiểu mẫu về an ninh trật tự và VMĐT năm 2021.

Nằm trong nội dung của phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư", những năm qua, phong trào xây dựng "Phường, thị trấn đạt chuẩn VMĐT" được thành phố Bắc Giang hưởng ứng tích cực. Theo quy định, để được công nhận là "Phường, thị trấn đạt chuẩn VMĐT " các đơn vị phải đạt được 5 nhóm tiêu chí, gồm: Quản lý kiến trúc, xây dựng đô thị theo quy hoạch; nâng cao chất lượng gia đình văn hóa, tổ dân phố văn hóa; xây dựng nếp sống văn minh, môi trường văn hóa đô thị; xây dựng phong trào văn hóa, thể thao; nghiêm chỉnh chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước và quy định của địa phương. Mỗi nhóm tiêu chí quy định chi tiết các chỉ tiêu phải đạt được ở từng lĩnh vực.

Ông Nguyễn Hữu Đính, Phó Chủ tịch UBND thành phố Bắc Giang cho biết: Nhóm tiêu chí về xây dựng nếp sống văn minh, môi trường văn hóa đô thị được cho là khó nhất khi thực hiện. Nhóm bao gồm các tiêu chí về công tác tuyên truyền, vận động người dân thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang; không sử dụng lòng đường, vỉa hè làm nơi kinh doanh, gây cản trở giao thông; tỷ lệ cây xanh, chiếu sáng đô thị; vệ sinh môi trường…

Cấp ủy, chính quyền từ thành phố đến phường ban hành hệ thống văn bản chỉ đạo triển khai quyết liệt; huy động sự vào cuộc của các tổ chức chính trị xã hội, phát động phong trào thi đua yêu nước trên từng lĩnh vực để tuyên truyền, vận động cán bộ, đoàn viên, hội viên và người dân tham gia; vận dụng cách làm cụ thể, sáng tạo; xây dựng mô hình, điển hình tiêu biểu. Định kỳ kiểm điểm kết quả thực hiện, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, đề ra giải pháp thực hiện cho giai đoạn tiếp theo.

Từ năm 2016 đến nay, các phường đã trải nhựa ở 105 tuyến đường, ngõ, ngách trong khu dân cư với chiều dài hơn 28 km; xây dựng, sửa chữa, nâng cấp gần 80 nhà văn hóa, khu thể thao; tỷ lệ đường ngõ, xóm có điện chiếu sáng đạt 100%; 100% gia đình có nước sạch hợp vệ sinh. Quy định về không dựng rạp đám cưới dưới lòng đường ở các tuyến đường, phố chính được người dân thực hiện nghiêm. Các tổ dân phố duy trì "Ngày Chủ nhật xanh" ra quân vệ sinh môi trường, trồng cây xanh.

Rõ người, rõ việc

Cùng với thành phố Bắc Giang, việc xây dựng chuẩn VMĐT được nhiều thị trấn trên địa bàn tỉnh hưởng ứng gắn với các phong trào thi đua, cuộc vận động. Tìm hiểu tại thị trấn Vôi (Lạng Giang), nhóm tiêu chí về nâng cao chất lượng gia đình văn hóa, tổ dân phố văn hóa cũng không dễ dàng đạt được nếu không quyết tâm cao. Ông Nguyễn Văn Minh, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND thị trấn Vôi cho biết: Từ năm 2020, xã Phi Mô sáp nhập vào thị trấn, số dân và địa giới hành chính tăng lên đồng nghĩa khối lượng công việc nặng nề hơn, nguồn kinh phí để đầu tư cho xây dựng hạ tầng, như: Hệ thống đèn chiếu sáng; cấp, thoát nước… cũng tăng theo. 

Thị trấn đã rà soát các tiêu chí khó, tập trung cao giải quyết, huy động nhân dân tham gia đóng góp, giao chỉ tiêu cụ thể đối với từng tổ dân phố. Chi bộ các tổ dân phố phân công đảng viên, trưởng đoàn thể, tổ liên gia tự quản phụ trách nhóm hộ, thường xuyên giám sát, nắm bắt, kịp thời tháo gỡ khó khăn. Ông Bạch Thiên Tân, Bí thư chi bộ tổ dân phố Toàn Mỹ chia sẻ: Tổ dân phố có gần 70 % số hộ làm nông nghiệp song các phong trào thi đua được nhân dân nhiệt tình hưởng ứng. Đa số các đám cưới đều tổ chức tại nhà văn hóa, giảm quy mô khách mời, tiết kiệm đáng kể chi phí. 90% các hộ có nhà cao tầng; đường ngõ, xóm đều lắp camera an ninh, đèn chiếu sáng. Tỷ lệ gia đình văn hóa hàng năm đạt từ 95% trở lên. 20 năm liền, tổ dân phố đạt danh hiệu khu dân cư văn hóa.

Tại thị trấn Chũ (Lục Ngạn), tiêu chí về bảo vệ môi trường, xử lý rác thải; bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội là áp lực rất lớn để đạt chuẩn VMĐT. Trung bình, lượng rác thải sinh hoạt khoảng 25 tấn/ngày; trên địa bàn có khoảng 70 đối tượng nghiện và nghi nghiện ma túy. 

Để giải quyết những khó khăn này, cấp ủy, chính quyền, đoàn thể thị trấn tuyên truyền người dân thu gom, phân loại rác tại gia đình, hạn chế sử dụng túi nilon. Công an thị trấn đã lập hồ sơ quản lý, giáo dục và đưa một số đối tượng đi cai nghiện bắt buộc, đồng thời nắm chắc tình hình an ninh trật tự trên địa bàn.

Bám sát định hướng, quy hoạch phát triển đô thị, các phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh bố trí ngân sách kết hợp huy động sức dân với kinh phí hàng trăm tỷ đồng đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp công trình công cộng, đường giao thông, đèn chiếu sáng, thiết chế văn hóa, thể thao. Phong trào văn hóa, văn nghệ, TDTT phát triển mạnh. Đến nay, toàn tỉnh có 22/25 phường, thị trấn đạt chuẩn VMĐT (đạt tỷ lệ 88%).

Ông Dương Hồng Cơ, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đánh giá: Phong trào đã tạo diện mạo mới cho đô thị, các tệ nạn xã hội từng bước bị đẩy lùi. Ý thức chấp hành pháp luật, trách nhiệm với cộng đồng, thực hiện nếp sống văn minh của người dân ngày càng được nâng lên, góp phần giữ vững an ninh trật tự, thúc đẩy KT-XH phát triển. 

Theo Đề án 216, ngày 31/7/2020 của UBND tỉnh về nâng cao chất lượng phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, giai đoạn 2021-2025, toàn tỉnh duy trì tỷ lệ gia đình, thôn, tổ dân phố, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa hàng năm đạt từ 80-85%. Tỷ lệ phường, thị trấn đạt chuẩn VMĐT đạt 90%.

Kinh nghiệm chính được các địa phương rút ra trong xây dựng chuẩn VMĐT đó là các Nghị quyết, chương trình, kế hoạch phải rõ tiêu chí, sát thực tiễn. Đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu rõ mục đích, ý nghĩa của phong trào, tạo chuyển biến trong nhận thức, hành động. Tập trung nguồn lực đầu tư, huy động sự tham gia, đóng góp, ủng hộ  của người dân. Đối với những tiêu chí khó, cấp ủy, chính quyền, đoàn thể tập trung cao, tìm giải pháp tháo gỡ kịp thời. Xây dựng các mô hình, điển hình tiêu biểu, kịp thời biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân làm tốt.